Wystawa i książka o robotnikach przymusowych i Holokauście

[Redakcja]

W najbliższy poniedziałek 16 stycznia 2012 roku odbędą się dwa spotkania z udziałem przedstawicieli fundacji "Polsko-Niemieckie Pojednanie". Najpierw o godz. 10 w Ambasadzie RP w Luksemburgu (2 Rue Pulvermühle) panowie Przemysław Sypniewski i Jakub Deka zaprezentują w języku niemieckim książkę pt. "Inferno of Choices: Poles and the Holocaust" (więcej informacji o książce poniżej). Spotkanie jest otwarte dla wszystkich zainteresowanych. Następnie, o godz. 19 w atrium Volkshochschule Trier (Domfreihof 1b) wezmą oni udział w otwarciu wystawy pt. "Zachować pamięć" nt. polskich robotników przymusowych na terenie III Rzeszy (szczegóły również poniżej). Wystawę otworzy nadburmistrz Trewiru Klaus Jensen a okolicznościowe przemówienie wygłosi ambasador RP w Luksemburgu Bartosz Jałowiecki, który w latach 2000-2001 był prezesem fundacji "Polsko-Niemieckie Pojednanie" i odegrał centralną rolę w negocjacjach między rządami polskim i niemieckim na temat odszkodowań dla byłych polskich robotników przymusowych III Rzeszy.

Wystawa "Zachować pamięć" gościć będzie w VHS Trier do 4 lutego 2012 roku, a następnie pokazana zostanie w budynku uniwersytetu trewirskiego w dniach 6-11 lutego br. W okresie prezentacji wystawy w Trewirze będzie miało miejsce kilka imprez towarzyszących: wykłady o polskich robotnikach przymusowych, pokaz filmu "Tęsknota Waleriana Wróbla", czy wizyta na terenie byłego obozu koncentracyjnego w Hinzert, w którym więzionych było m.in. wielu przedstawicieli luksemburskiego ruchu oporu. Szczegóły nt. terminów i treści wszystkich tych spotkań odnaleźć można TUTAJ.
[center]
* * *[/center]

Wystawa "Zachować pamięć. Praca przymusowa i niewolnicza obywateli polskich na rzecz III Rzeszy w latach 1939-1945" przygotowana została w 2005 roku przez fundację "Polsko-Niemieckie Pojednanie" i od tego czasu prezentowana była wielokrotnie w Polsce, Niemczech a także innych krajach.
Na wystawie prezentowane są dokumenty, mapy i fotografie oraz materiały audiowizualne pozyskane z ponad 30 zagranicznych i krajowych instytucji, archiwów i muzeów. Wystawa została podzielona na dwie części: historyczną i współczesną. Pierwsza część poświęcona jest pracy niewolniczej i przymusowej pod okupacją niemiecką: eksterminacji poprzez pracę w obozach koncentracyjnych, gettach i ciężkich więzieniach, pracy przymusowej dorosłych oraz dzieci w przemyśle i rolnictwie na terenach okupowanych przez Rzeszę, pracy jeńców wojennych. Ukazane jest życie codzienne i religijne osób deportowanych i zmuszanych do pracy oraz sylwetki ofiar, które podejmowały heroiczną, często okupioną własnym życiem, walkę z okupantem. Druga część dotyczy powojennych stosunków polsko-niemieckich, w tym zwłaszcza działalności Fundacji „Polsko-Niemieckie Pojednanie” na rzecz środowiska ofiar nazizmu w Polsce, na tle procesu porozumienia i pojednania między Polską, a Niemcami.
[center]
* * *
[/center]
Książka "Inferno of Choices: Poles and the Holocaust" pod redakcją Sebastiana Rejaka i Elżbiety Frister ukaże się wkrótce nakładem Oficyny Wydawniczej RYTM.
Publikacja zawiera zbiór dokumentów z czasów wojny oraz opracowań historyków, które z różnych perspektyw przedstawiają warunki, w jakich Polacy i Żydzi stawali wobec siebie podczas okupacji. Są to zarządzenia i obwieszczenia władz niemieckich, dokumenty żydowskich rad starszych, dokumenty rządu londyńskiego, polskiego podziemia (Delegatury Rządu na Kraj oraz prasy konspiracyjnej), a także analizy postaw Polaków wobec prześladowanych Żydów – od postaw skrajnie altruistycznych, przez obojętność, aż po donosicielstwo, szmalcownictwo i przypadki aktywnego udziału w mordowaniu Żydów. W naszym interesie leży pokazanie zagranicznej opinii publicznej, iż w Polsce nie unika się tematów trudnych dla naszej pamięci zbiorowej, a zarazem nie ma zgody na fałszowanie historii poprzez obarczanie Polski i Polaków winą za Zagładę lub pomawianie polskiego społeczeństwa o masowy udział w kolaboracji z Niemcami w eksterminacji narodu żydowskiego (nawet jeśli tego typu twierdzenia nie są wypowiadane w złej wierze).

[madou]

Hmm... postawy "skrajnie altruistyczne" zapewne byly "masowe", a "aktywny udzial w mordowaniu Zydow" to jedynie "przypadki"... Powiedzmy sobie szczerze, w Polsce ciagle UNIKA sie tematow trudnych dla naszej pamieci zbiorowej. Nawet prawie 70 lat po wojnie nie ma zgody na wziecie na siebie choc czesci winy za Holocaust, szczegolnie jej III fazy. Ale z wystawa, jak i ksiazka chetnie sie zapoznam, gdyz ten temat szeroko mnie interesuje.

[MaWi]

Nawet prawie 70 lat po wojnie nie ma zgody na wziecie na siebie choc czesci winy za Holocaust, szczegolnie jej III fazy.

Moze to reakcja immunologiczna na to, ze kazdy, nawet pojedynczy akt haniebny w Polsce jest zaraz rozdmuchiwany do horrendalnych rozmiarow, natomiast o milionach ofiar – Polakow – zwyklo sie przemilczac w Europie zastepujac je niepoddajacym sie zadnym probom "naprostowania" okresleniom typu "polskie obozy koncentracyjne". To jest zawsze jakos tak, ze my Polacy musimy sie bic w piersi nawet za cudze grzechy, natomiast z kolei inni chetnie biora nasze zaslugi za wlasne (vide "syndrom Muru berlinskiego"; 3 lata temu cala Europa swietowala rocznice obalenia tzw. "muru", jakos nie kojarzac faktu, a wrecz nie dajac sie przekonac, ze kiedy w Berlinie rozbierano te budowle, w Polsce juz od dobrych kilku miesiecy panowala wolnosc i demokracja; o zrywie roku '80 w ogole nie wspominajac). No, ale to juz zupelnie inny temat...

[Redakcja]

Otwarcie wystawy pt. "Zachować pamięć" Fundacji "Polsko-Niemieckie Pojednanie" w Trewirze w poniedziałek 16 stycznia miało bardzo uroczysty charakter i zgromadziło liczne grono uczestników - zarówno przedstawicieli władz, jak i mieszkańców miasta i regionu, w tym oczywiście miejscowej Polonii. Uroczystość rozpoczął Rudolf Hahn, dyrektor Volkshochschule Trier (jest to miejska jednostka kształcenia ustawicznego), który nakreślił koncepcję tegorocznych obchodów przypadającego 27 stycznia dnia pamięci o ofiarach Holocaustu, w ramach których organizowana jest wystawa. Następnie były prezes Fundacji, a obecny ambasador RP w Luksemburgu, Bartosz Jałowiecki, w kilku słowach podziękował stronie niemieckiej za niegasnące - wbrew jego własnym obawom sprzed lat - zainteresowanie i zaangażowanie w dokumentowanie losu polskich robotników przymusowych i krzewienie tej wiedzy wśród narodu niemieckiego. Jego puenta "Z takimi Niemcami nie tylko musimy, ale chcemy wspólnie kształtować Europę" wywołała widoczne wzruszenie kolejnego mówcy, nadburmistrza Trewiru Klausa Jensena. Ten ostatni przypomniał zebranym jak wielkie rozmiary miał aparat wykorzystania obywateli państw okupowanych przez III Rzeszę jako siły roboczej w niemieckim przemyśle i rolnictwie w czasie II wojny światowej. Także w mieście i regionie trewirskim tysiące zagranicznych cywili było zmuszanych do ciężkiej pracy, a wielu straciło swoje życie. Burmistrz Jensen podkreślił, że pamięć o tych faktach jest niezwykle ważna, a on sam dumny jest, że w jego mieście zadanie to wykonywane jest tak skrupulatnie, przede wszystkim w trakcie dorocznych obchodów dnia pamięci.

Po części oficjalnej kurator wystawy ze strony Fundacji, Jakub Deka, oprowadził zebranych po ekspozycji, przywołując kolejne fakty i liczby. Jeszcze długo po zakończeniu swojego wystąpienia odpowiadał też na pytania i uczestniczył – wraz z innymi przedstawicielami Fundacji – w kuluarowych rozmowach.

Wystawę można zwiedzać w hali wejściowej siedziby VHS Trier (przy placu katedralnym Domfreihof 1B) do 4 lutego br., a następnie w dniach 6-11 lutego w holu głównego budynku Uniwersytetu.

[center][/center]
[center]Dyrektor VHS Trier Rudolf Hahn[/center]

[center][/center]


[center][/center]
[center]Ambasador Bartosz Jałowiecki, w latach 2000-2001 prezes fundacji "Polsko-Niemieckie Pojednanie"[/center]

[center][/center]


[center][/center]
[center]Nadburmistrz Trewiru Klaus Jensen[/center]

[center][/center]


[center][/center]
[center]Jakub Deka oprowadza zgromadzonych po wystawie[/center]

[center][/center]


[center][/center]
[center]Ambasador Jałowiecki z trewirską Polonią[/center]

[center][/center]


[center][/center]