Historia tenisa ziemnego
: 19-11-2006, 16:14
T E N I S
Tenis ziemny to gra sportowa rozgrywana na korcie tenisowym, polegająca na przebijaniu rakietą
tenisową piłki ponad siatką na pole przeciwnika, w sposób utrudniający jej odbiór. Może być
rozgrywana pojedynczo (tzw. singiel), a także w dwuosobowych zespołach zawodników jednej płci
(debel) lub mieszanych (mikst).
ZIEMNY
PODSTAWY
Pole gry (kort) ma wymiary: 23,77 m długości i 8,23 m (gra
pojedyncza) lub 10,97 m (gra podwójna) szerokości. Linie na
korcie to:
* linia główna
* linia serwisowa
* linia środkowa
* linia boczna
* środek linii głównej
Kort dzieli na dwie połowy siatka, o wysokości 91,4 cm na
środku i 107 cm na obu krańcach. Tak więc o wiele łatwiej grać
przez środek kortu niż wzdłuż linii bocznej.
Nawierzchnia kortu może być:
* twarda (cement, asfalt, parkiet drewniany)
* ceglana (mączka ceglana, kruszywo) - tzw. korty ziemne
* halowa (dywan)
* trawiasta
Najszybszymi kortami są korty trawiaste oraz halowe (piłka
przyśpiesza - po odbiciu się od takich nawierzchni),
wolniejszymi są korty twarde, a najwolniejszymi korty ziemne
(po odbiciu - piłka zwalnia).
Mecz tenisowy dzieli się na sety, a te z kolei na gemy. Na jeden gem
składa się od czterech do kilkunastu, czy nawet kilkudziesięciu
wymian. Podczas gema serwuje stale ten sam zawodnik. Gema
wygrywa zawodnik, który zdobył w nim co najmniej 4 punkty i
jednocześnie co najmniej o 2 więcej niż przeciwnik.
. Punkty w tenisie liczone są w dość specyficzny sposób, kolejno:
0, 15, 30, 40. Jeżeli dojdzie do stanu 40:40, jest to tzw. równowaga
(ang. deuce) i do wygrania gema trzeba zdobyć dwa punkty pod
rząd. Po pierwszym takim punkcie mówi się, że dany zawodnik ma
przewagę (ang. advantage).
W każdym secie zawodnik musi wygrać co najmniej 6 gemów i
jednocześnie co najmniej o 2 więcej niż przeciwnik. W większości
turniejów przy stanie 6:6 wprowadza się gem trzynasty,
rozstrzygający, tzw. tie-break. Jest jednak kilka wyjątków, kiedy w
takiej sytuacji gra się dalej, aż do uzyskania różnicy dwóch gemów
(zobacz artykuł o tie-breaku).
Do zwycięstwa w meczu potrzebne jest wygranie 2 lub 3 setów. Do
dwóch gra się we wszystkich turniejach kobiet oraz niektórych
turniejach mężczyzn.
We wszystkich męskich turniejach Wielkiego Szlema, Pucharze
Davisa i niektórych finałach obowiązuje formuła the best of five co
oznacza, że mecz kończy się wówczas, gdy jeden z zawodników
wygrał 3 sety (wynik: 3-0, 3-1 lub 3-2 w setach). Od sezonu 2006
w grze podwójnej, w przypadku remisu 1-1 w setach, rozgrywana
jest alternatywna metoda zakończenia meczu, czyli tzw. super
tie-break.
Drużyna która w trzecim secie jako pierwsza zdobędzie 10
punktów (przy 2 punktach przewagi) wygrywa seta i cały mecz.
Mecz tenisowy kończy się, gdy sędzia wypowie sakramentalną
formułę gem, set, mecz.
HISTORIA
Za prototyp tenisa uważa się francuską średniowieczną grę dworską jeu de paume
(gra dłonią). Była ona tak popularna, że w 1480 roku sam Ludwik XI nakazał
produkcję piłek odpowiedniej jakości. W XVI wieku wprowadzono rakietę.
Współczesna wersja tenisa powstała w Anglii w 1874 roku dzięki majorowi W. C.
Wingfieldowi, który opatentował wówczas nową grę nazywając ją lawn tennis.
Początkowo rakiety były drewniane, a piłka gumowa, powleczona flanelą. Z
biegiem czasu wprowadzone zostały rakiety metalowe i współczesne piłki. Boisko
do gry początkowo miało kształt dwóch trapezów złączonych podstawami, od 1877
roku przybrało obecny kształt prostokąta. W tym samym roku w londyńskiej
dzielnicy Wimbledon odbył się pierwszy turniej współczesnego tenisa.
Turniej ten, odbywający się corocznie, zyskał wraz z trzema innymi: US Open
(rozgrywany od 1881 r.), French Open (od 1891 r.) i Australian Open (od 1905 r.)
zyskał największy prestiż. Turnieje te tworzą tzw. Wielki Szlem. Ważnym
turniejami indywidualnymi są także kończące sezon Masters kobiet i mężczyzn.
Rozgrywkami drużynowymi w tenisie są Puchar Davisa oraz Puchar Świata
(mężczyźni) i Puchar Federacji (kobiety).
Od 1924 r. zasady gry pozostały praktycznie niezmienione; jedyną większą zmianą
było wprowadzenie w latach 70-tych ubiegłego stulecia tie-breaka jako sposobu na
uniknięcie maratońskich meczów.
Przez wiele lat gra była zdominowana przez zawodników z wyższych sfer krajów
anglojęzycznych: Brytyjczyków, Amerykanów, Australijczyków. Ponadto tenis
amatorski i profesjonalny były całkowicie rozdzielone. Gdy zawodnik przeszedł na
profesjonalizm nie mógł już brać udziału w wielkich turniejach amatorskich. W 1968
porzucono ten podział. Odtąd każdy zawodnik mógł grać w każdym turnieju.
Rozpoczęła się tzw. Open Era. Tenis przestał być grą elitarną, z pomocą telewizji
rozprzestrzenił się po całym świecie dając początek nowym potęgom światowego
tenisa takim jak Niemcy (Boris Becker, Steffi Graf), Szwecja (Björn Borg, Stefan
Edberg i Mats Wilander), dawna Czechosłowacja (Martina Navrátilová, Hana
Mandlikova, Ivan Lendl), Belgia (Kim Clijsters, Justine Henin-Hardenne), Rosja
(Jewgienij Kafielnikow, Marat Safin, szeroka fala zawodniczek rosyjskich na czele z
Marią Szarapową) i wielu innym.
Tenis był po raz pierwszy dyscypliną olimpijską do 1924 roku, kiedy to został
wycofany z programu Igrzysk. Powrócił na nie w 1988 r. (w Seulu jeszcze jako
dyscyplina pokazowa).
Tenis ziemny to gra sportowa rozgrywana na korcie tenisowym, polegająca na przebijaniu rakietą
tenisową piłki ponad siatką na pole przeciwnika, w sposób utrudniający jej odbiór. Może być
rozgrywana pojedynczo (tzw. singiel), a także w dwuosobowych zespołach zawodników jednej płci
(debel) lub mieszanych (mikst).
ZIEMNY
PODSTAWY
Pole gry (kort) ma wymiary: 23,77 m długości i 8,23 m (gra
pojedyncza) lub 10,97 m (gra podwójna) szerokości. Linie na
korcie to:
* linia główna
* linia serwisowa
* linia środkowa
* linia boczna
* środek linii głównej
Kort dzieli na dwie połowy siatka, o wysokości 91,4 cm na
środku i 107 cm na obu krańcach. Tak więc o wiele łatwiej grać
przez środek kortu niż wzdłuż linii bocznej.
Nawierzchnia kortu może być:
* twarda (cement, asfalt, parkiet drewniany)
* ceglana (mączka ceglana, kruszywo) - tzw. korty ziemne
* halowa (dywan)
* trawiasta
Najszybszymi kortami są korty trawiaste oraz halowe (piłka
przyśpiesza - po odbiciu się od takich nawierzchni),
wolniejszymi są korty twarde, a najwolniejszymi korty ziemne
(po odbiciu - piłka zwalnia).
Mecz tenisowy dzieli się na sety, a te z kolei na gemy. Na jeden gem
składa się od czterech do kilkunastu, czy nawet kilkudziesięciu
wymian. Podczas gema serwuje stale ten sam zawodnik. Gema
wygrywa zawodnik, który zdobył w nim co najmniej 4 punkty i
jednocześnie co najmniej o 2 więcej niż przeciwnik.
. Punkty w tenisie liczone są w dość specyficzny sposób, kolejno:
0, 15, 30, 40. Jeżeli dojdzie do stanu 40:40, jest to tzw. równowaga
(ang. deuce) i do wygrania gema trzeba zdobyć dwa punkty pod
rząd. Po pierwszym takim punkcie mówi się, że dany zawodnik ma
przewagę (ang. advantage).
W każdym secie zawodnik musi wygrać co najmniej 6 gemów i
jednocześnie co najmniej o 2 więcej niż przeciwnik. W większości
turniejów przy stanie 6:6 wprowadza się gem trzynasty,
rozstrzygający, tzw. tie-break. Jest jednak kilka wyjątków, kiedy w
takiej sytuacji gra się dalej, aż do uzyskania różnicy dwóch gemów
(zobacz artykuł o tie-breaku).
Do zwycięstwa w meczu potrzebne jest wygranie 2 lub 3 setów. Do
dwóch gra się we wszystkich turniejach kobiet oraz niektórych
turniejach mężczyzn.
We wszystkich męskich turniejach Wielkiego Szlema, Pucharze
Davisa i niektórych finałach obowiązuje formuła the best of five co
oznacza, że mecz kończy się wówczas, gdy jeden z zawodników
wygrał 3 sety (wynik: 3-0, 3-1 lub 3-2 w setach). Od sezonu 2006
w grze podwójnej, w przypadku remisu 1-1 w setach, rozgrywana
jest alternatywna metoda zakończenia meczu, czyli tzw. super
tie-break.
Drużyna która w trzecim secie jako pierwsza zdobędzie 10
punktów (przy 2 punktach przewagi) wygrywa seta i cały mecz.
Mecz tenisowy kończy się, gdy sędzia wypowie sakramentalną
formułę gem, set, mecz.
HISTORIA
Za prototyp tenisa uważa się francuską średniowieczną grę dworską jeu de paume
(gra dłonią). Była ona tak popularna, że w 1480 roku sam Ludwik XI nakazał
produkcję piłek odpowiedniej jakości. W XVI wieku wprowadzono rakietę.
Współczesna wersja tenisa powstała w Anglii w 1874 roku dzięki majorowi W. C.
Wingfieldowi, który opatentował wówczas nową grę nazywając ją lawn tennis.
Początkowo rakiety były drewniane, a piłka gumowa, powleczona flanelą. Z
biegiem czasu wprowadzone zostały rakiety metalowe i współczesne piłki. Boisko
do gry początkowo miało kształt dwóch trapezów złączonych podstawami, od 1877
roku przybrało obecny kształt prostokąta. W tym samym roku w londyńskiej
dzielnicy Wimbledon odbył się pierwszy turniej współczesnego tenisa.
Turniej ten, odbywający się corocznie, zyskał wraz z trzema innymi: US Open
(rozgrywany od 1881 r.), French Open (od 1891 r.) i Australian Open (od 1905 r.)
zyskał największy prestiż. Turnieje te tworzą tzw. Wielki Szlem. Ważnym
turniejami indywidualnymi są także kończące sezon Masters kobiet i mężczyzn.
Rozgrywkami drużynowymi w tenisie są Puchar Davisa oraz Puchar Świata
(mężczyźni) i Puchar Federacji (kobiety).
Od 1924 r. zasady gry pozostały praktycznie niezmienione; jedyną większą zmianą
było wprowadzenie w latach 70-tych ubiegłego stulecia tie-breaka jako sposobu na
uniknięcie maratońskich meczów.
Przez wiele lat gra była zdominowana przez zawodników z wyższych sfer krajów
anglojęzycznych: Brytyjczyków, Amerykanów, Australijczyków. Ponadto tenis
amatorski i profesjonalny były całkowicie rozdzielone. Gdy zawodnik przeszedł na
profesjonalizm nie mógł już brać udziału w wielkich turniejach amatorskich. W 1968
porzucono ten podział. Odtąd każdy zawodnik mógł grać w każdym turnieju.
Rozpoczęła się tzw. Open Era. Tenis przestał być grą elitarną, z pomocą telewizji
rozprzestrzenił się po całym świecie dając początek nowym potęgom światowego
tenisa takim jak Niemcy (Boris Becker, Steffi Graf), Szwecja (Björn Borg, Stefan
Edberg i Mats Wilander), dawna Czechosłowacja (Martina Navrátilová, Hana
Mandlikova, Ivan Lendl), Belgia (Kim Clijsters, Justine Henin-Hardenne), Rosja
(Jewgienij Kafielnikow, Marat Safin, szeroka fala zawodniczek rosyjskich na czele z
Marią Szarapową) i wielu innym.
Tenis był po raz pierwszy dyscypliną olimpijską do 1924 roku, kiedy to został
wycofany z programu Igrzysk. Powrócił na nie w 1988 r. (w Seulu jeszcze jako
dyscyplina pokazowa).