Historia pewnego Janusza. Od dziś na ekranie w Utopolis
: 28-01-2011, 16:15
Dziś (piątek, 28. stycznia) na ekrany kin luksemburskich wchodzi film szczególny. Peter Weir (Stowarzyszenie Umarłych Poetów, Truman Show) po siedmiu latach milczenia zabiera głos od razu wchodząc w trudny po dziś dzień dyskurs historyczny i polityczny.
The Way Back (polski tytuł : Niepokonani), bo o ten film tu chodzi, powstał na podstawie powieści Sławomira Rawicza Długi marsz, opowiadającej o ucieczce grupy więźniów z jednego z syberyjskich gułagów, którym nie tylko udało się wydostać za mury obozu, ale po długim i wyczerpującym marszu przez Syberię, Mongolię i Tybet dotrzeć do Indii, gdzie znaleźli schronienie. Pomysłodawcą eskapady oraz jej liderem jest Polak o imieniu Janusz (jego rolę w filmie gra Jim Sturgess), zesłany na Syberię po tym, jak wydała go jego żona, torturowana przez sowietów.
Wątków polskich jest zresztą w filmie znacznie więcej, i choć sam film nie jest ani polski ani o Polsce, akcenty historyczne związane z wojennymi losami naszej Ojczyzny, są niezwykle głęboko osadzone w jego fabule. I tak, film rozpoczyna się wraz z inwazją wojsk niemieckich na Polskę w dniu 1 września 1939 r. Sekwencja przedstawiająca wybuch II wojny światowej nie urywa się jednak w tym miejscu, ale dociera do momentu, kiedy wojska sowieckie dokonują kilkanaście dni później agresji na Polskę od wschodu. W Niepokonanych znalazło się też miejsce na pokazanie historii masowych deportacji polskich oficerów oraz przedstawicieli inteligencji wgłąb Związku Radzieckiego, w szczególności zaś na Syberie. Nie przemilczano także faktu zbiorowych egzekucji, jak np. w Katyniu w 1940 r.
Historia Janusza oraz towarzyszy jego ucieczki, przewija się najpierw przez szereg niezwykle realistycznie ujętych obrazów z życia sowieckiego gułagu, by po uwolnieniu się więźniów z obozu, poprowadzić widzów niezwykle długim, na 6000 km, marszem przez Syberię, Mongolię, Chiny, Tybet. Z międzynarodowej grupy uciekinierów nie wszystkim uda się dotrzeć do jej końca ; niektórzy zdecydują się odłączyć wcześniej, inni nie wytrzymają trudów przejścia przez pustynię Gobi czy Himalaje. Mimo, iż napięcie w filmie nierzadko sięga zenitu, nie jest to ani film akcji ani kino sensacyjne. Peter Weir opowiada w nim o walce człowieka z otaczającym go żywiołem, a przede wszystkim o jego własnej słabości. Na koniec opowieść znów wraca do Polski, wplatając losy głównego bohatera w najważniejsze wydarzenia społeczno-polityczne drugiej połowy XX-wieku. Pojawiają się obrazy z roku 1956 oraz 1968, by dotrzeć do przełomowego roku 1989, wraz z porozumieniami Okrągłego Stołu oraz pierwszymi, wtedy jeszcze częściowo, wolnymi wyborami. W ten metaforyczny sposób w fabułę filmu wpleciona została zupełnie inna historia – opowieść o drodze Polski do wolności.
Anna Appelbaum, autorka książki Gułag i jednocześnie konsultant historyk Niepokonanych, bardzo wysoko ocenia walor faktograficzny filmu, pisząc wręcz, iż « ten film może wpłynąć na zmianę świadomości społecznej wydarzeń historycznych, które miały miejsce w latach 1940-1945. Stanowi także klucz do zrozumienia przemian, które ukształtowały obecny kształt Europy Środkowej i Wschodniej » (tłum. red.)
Dla tych wszystkich powyższych czynników, oraz przez fakt, iż jest to jedna z bardzo niewielu produkcji filmowych trafiających na ekrany kin luksemburskich, przedstawiających w tak obszernym kontekście najważniejsze elementy historii Polski, szczerze polecamy ją Waszej uwadze.
Niezwyciężeni (tyt. fr. : Les chemins de la liberte, tyt. oryg. : The Way back), reż. Peter Weir, 134 min. W kinie Utopolis w dniach 28.01-3.02.2011. http://www.utopolis.lu/film/6788/
The Way Back (polski tytuł : Niepokonani), bo o ten film tu chodzi, powstał na podstawie powieści Sławomira Rawicza Długi marsz, opowiadającej o ucieczce grupy więźniów z jednego z syberyjskich gułagów, którym nie tylko udało się wydostać za mury obozu, ale po długim i wyczerpującym marszu przez Syberię, Mongolię i Tybet dotrzeć do Indii, gdzie znaleźli schronienie. Pomysłodawcą eskapady oraz jej liderem jest Polak o imieniu Janusz (jego rolę w filmie gra Jim Sturgess), zesłany na Syberię po tym, jak wydała go jego żona, torturowana przez sowietów.
Wątków polskich jest zresztą w filmie znacznie więcej, i choć sam film nie jest ani polski ani o Polsce, akcenty historyczne związane z wojennymi losami naszej Ojczyzny, są niezwykle głęboko osadzone w jego fabule. I tak, film rozpoczyna się wraz z inwazją wojsk niemieckich na Polskę w dniu 1 września 1939 r. Sekwencja przedstawiająca wybuch II wojny światowej nie urywa się jednak w tym miejscu, ale dociera do momentu, kiedy wojska sowieckie dokonują kilkanaście dni później agresji na Polskę od wschodu. W Niepokonanych znalazło się też miejsce na pokazanie historii masowych deportacji polskich oficerów oraz przedstawicieli inteligencji wgłąb Związku Radzieckiego, w szczególności zaś na Syberie. Nie przemilczano także faktu zbiorowych egzekucji, jak np. w Katyniu w 1940 r.
Historia Janusza oraz towarzyszy jego ucieczki, przewija się najpierw przez szereg niezwykle realistycznie ujętych obrazów z życia sowieckiego gułagu, by po uwolnieniu się więźniów z obozu, poprowadzić widzów niezwykle długim, na 6000 km, marszem przez Syberię, Mongolię, Chiny, Tybet. Z międzynarodowej grupy uciekinierów nie wszystkim uda się dotrzeć do jej końca ; niektórzy zdecydują się odłączyć wcześniej, inni nie wytrzymają trudów przejścia przez pustynię Gobi czy Himalaje. Mimo, iż napięcie w filmie nierzadko sięga zenitu, nie jest to ani film akcji ani kino sensacyjne. Peter Weir opowiada w nim o walce człowieka z otaczającym go żywiołem, a przede wszystkim o jego własnej słabości. Na koniec opowieść znów wraca do Polski, wplatając losy głównego bohatera w najważniejsze wydarzenia społeczno-polityczne drugiej połowy XX-wieku. Pojawiają się obrazy z roku 1956 oraz 1968, by dotrzeć do przełomowego roku 1989, wraz z porozumieniami Okrągłego Stołu oraz pierwszymi, wtedy jeszcze częściowo, wolnymi wyborami. W ten metaforyczny sposób w fabułę filmu wpleciona została zupełnie inna historia – opowieść o drodze Polski do wolności.
Anna Appelbaum, autorka książki Gułag i jednocześnie konsultant historyk Niepokonanych, bardzo wysoko ocenia walor faktograficzny filmu, pisząc wręcz, iż « ten film może wpłynąć na zmianę świadomości społecznej wydarzeń historycznych, które miały miejsce w latach 1940-1945. Stanowi także klucz do zrozumienia przemian, które ukształtowały obecny kształt Europy Środkowej i Wschodniej » (tłum. red.)
Dla tych wszystkich powyższych czynników, oraz przez fakt, iż jest to jedna z bardzo niewielu produkcji filmowych trafiających na ekrany kin luksemburskich, przedstawiających w tak obszernym kontekście najważniejsze elementy historii Polski, szczerze polecamy ją Waszej uwadze.
Niezwyciężeni (tyt. fr. : Les chemins de la liberte, tyt. oryg. : The Way back), reż. Peter Weir, 134 min. W kinie Utopolis w dniach 28.01-3.02.2011. http://www.utopolis.lu/film/6788/